Dzisiaj w hali sportowej przy Gimnazjum nr 1 odbyło się uroczyste podsumowanie rywalizacji 40 Szkolnej Ligi Sportów Zimowych.
Uroczystość była okazją do podsumowania 40 lat rozgrywania ligi i wręczenia nagród osobom zaangażowanym w organizację zmagań. Wręczone zostały także nagrody w postaci zegarów- dyplomów dla najlepszych zawodników tegorocznej ligi oraz pucharów dla szkól i klubów biorących udział w zawodach: narciarstwa alpejskiego, klasycznego oraz łyżwiarstwa. Spotkanie zakończyło się degustacja okazjonalnego tortu.
Wszystko zaczęło się w 1977 roku. Inicjatorem rozpoczęcia szkolnych zawodów narciarskich pod nazwą Liga Sportów Zimowych był Marcin Kruczek, ówczesny dyrektor Międzyszkolnego Ośrodka Sportu. Jego następczynią w organizacji Ligi była Wiesława Wawrytko (obydwoje zmarli rok temu w 2016 r.). Po nich schedę przejęli kolejno:
Żytomir Stach, Zbigniew Ślusarczyk, Grażyna Staszewska jeszcze nie Nowak i kolegialnie: Tatrzańskie Centrum Kultury i Sportu „Jutrzenka”,
Wydział Edukacji, Turystyki i Sportu pod naczelnictwem Pani Zofii Kiełpińskiej, a ostatnie dzieło to już praca Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji, pod batutą Leszka Behounka.
W 1982 roku Liga przybrała nazwę Szkolna Liga Sportów Zimowych i tak dotrwała do dziś. Autorem nowej nazwy, zważając na udział szkół, był Andrzej Stachowski.
W trakcie czterdziestoletnich zawodów udział wzięło 27.794 uczestników. To więcej niż dzisiaj mieszkańców Zakopanego. W załączeniu tabela uczestników.
W tym miejscu należą się wspomnienia o osobach, które pracowały przy organizacji Lig. Są to już wcześniej wymienieni Marian Kruczek i Wiesława Wawrytko oraz Ryszard Leśniak, Roman Lassota, Sławomir Ochnik, Stanisław Trebunia Tutka – kochał skoki i kombinację norweską, Kazimierz Sieczka, Benedykt Szczygieł, Marek Zawada, Elżbieta Będkowska-Bachleda, Stanisław Jakubiak.
Miejsce Zawodów
• Narciarstwo alpejskie wcześniej:
Czajki, Butorowy Wierch, Kotelnica (Gubałówka), Kalatówki, Chyclówka, Pod Krzyżem, Antałówka, Nosal, Kaniówka (Białka Tatrzańska), Bania, Małe Ciche.
Aktualnie narciarstwo alpejskie (mowa o lidze) przeniosło się, z wyjątkiem Harendy poza Zakopane. I tak witały nas: Czarna Góra, Jurgów, Białka Tatrzańska, Kluszkowce,
Rusiński Wierch, Suche.
• Narciarstwo biegowe:
Toporowa Cyrhla (kto to pamięta te trasy – na zdjęciach), Pardałówka, Zokówka na Butorowym Wierchu, tak…tak, trasy pod skocznią, Rówień Krupowa i Długa Polana w Nowym Targu.
• Łyżwiarstwo:
lodowisko przy ulicy Orkana (stadion), a później COS.
Ciekawostką jest to, że przy ul. Orkana tor był przygotowywany przez Elżbietę Bętkowską-Bachledę i Władysława Bachledę, przez … uwaga ... samochód marki Syrena, który za sobą woził mokry koc.
• Skoki:
Na obecnej 35-tce były dwie skocznie: 25 i 30, nie było jak dzisiaj 15 „Adasia”. Na 60 też były konkursy, a o 90 wtedy się nie śniło.
Transport
• Podstawową siłą był pojazd (sanie) konny (zdjęcia). W przypadku kiedy koń zapadł się w śniegu pod brzuch, to trzeba było go … się odkopywać, a zdarzyło się to dwa razy na Czajkach. Dowóz sprzętu na miejsce zawodów odbywał się wozem, a później na trasie zawodów sprawdzały się tylko sanie.
• Później to już był wypasiony skuter, po czym nastała już era ratraka (co za ulga)
• W tym punkcie trudno nie wspomnieć o transporcie osób na miejsce zawodów. … w tym zresztą jak do tej pory, Krzysztof Murańka, ojciec późniejszego reprezentanta Polski w skokach.
Opracowanie wyników
Na początku wyniki były wypisywane na maszynie na kalce hektograficznej (w załączeniu kopia). I ta kalka na specjalnym powielaczu, ulegała urokowi spirytusu denaturowego. Tak można było powielić około trzydzieści wyników, choć nie zawsze. Zależało to od papieru.
A po skokach, nie było jeszcze komputerów, do kombinacji była przerwa. W kawiarni COS Leszek Pochwała i Żytomir Stach, przetwarzali wyniki skoków na biegi i po godzinie skoczkowie już biegali. A kto dobiegł do mety, ten wygrał. Tak jak dziś. Z czasem wyniki zaczęły się ukazywać w „Dzienniku Polskim” i „Tygodniku Podhalańskim”.
Sprzęt
W pierwszych zawodach pomiar elektroniczny był w umyśle wynalazców. Niezawodna ręka, włączająca i wyłączająca stoper, decydowała. Później zaczęła się era pomiaru elektronicznego, którego podstawą był ciężki akumulator starowski 12 V (koń to musiał wozić, a jak nie on to na plecach), Slandi i wreszcie oddech Microgate.
Żebyście nie myśleli, że pierwsi alpejczycy mieli łatwo, to tyczki były … drewniane. Można było nogi połamać, biorąc je między narty. A teraz nastąpiła era tyczek wkręcanych (przynajmniej uginają się przy uderzeniu) i szczotek (lżejsze).
Przygotowanie tras
Nie wiem czy dalibyście sobie radę udeptając trasę od mety do startu (lub odwrotnie). Tak było na początku. O ratrakach się nie śniło. Nie to co dzisiaj. Trasy biegowe objeżdżał skuter, robiąc ślady. Jak nie było skutera to trasy były wymaszerowane przez obsługę.
Uczestnicy Ligi
Lista obejmuje uczestników wszystkich Lig.
Widzimy wśród nich olimpijczyków, mistrzów olimpiady i świata, reprezentantów Polski i najmłodszych, którzy „wyskoczyli” z tej Ligi.
Obejmuje też nauczycieli WF, którzy zaczęli zabawę w narciarstwie, działaczy sportowych, a także … uwaga, uwaga … już trenerów (ojców) dzieci, które przysparzają nam chwałę.
• Biegi narciarskie:
W pierwszych ligach udział brały kluby: LKS „Poroniec”, AZS Zakopane, KS „Maraton” Mszana Dolna, KS „Limanowa”, SKS „Start” Zakopane, LKS „Poprad” Rytro, LKS „Gorce” Nowy Targ, KS „Wierchy” Rabka, WKS „Legia” Zakopane, KS”SNPTT” Zakopane, KS „Podhale” Nowy Targ, TS „Wisła” Zakopane
Dzisiaj to dominują w zawodach:
UKS „Regle” pod dyrekcją małżeństwa Zofii i Jerzego Leśników, UKS Gliczarów Górny pod ręką Barbary Gał, UKS „Dwójka” Biały Dunajec Zygmunta Janochy, LKS Poroniec i szkoły podstawowe z terenu Zakopanego i powiatu tatrzańskiego. Dołączyły do nich gimnazja z terenu całego powiatu.
• Narciarstwo alpejskie:
Z początku w tej konkurencji dominowały Zakopiańskie kluby, ostatnie edycje ligi to już kluby z Warszawy.
Wspomnijmy tylko nazwiska Tomasza Marca i Czarka Szeszko. Toż to ojcowie zjazdowego powstania.
WKN, KN Sporteum, WTS Deski to już potęga w naszej Lidze.
Współzawodniczą z nimi:
„Frajda”, KS Firn, UKS Zakopiański, Tatra Ski Academy, MUKS „Śmig”, SN PTT 1907, Mitan Ski, AZS, KN Gondola, NSP „Zielone Wzgórze”, które po raz pierwszy wystartowało w 40-tej lidze.
• Łyżwiarstwo:
Tu już walczą szkoły podstawowe i gimnazja z terenu Zakopanego i Białki Tatrzańskiej, w klasyfikacji drużynowej, nie w klasyfikacji klubowej.
• Skoki narciarskie:
Przybyło klubów: do AZS, TS Wisła, WKS, LKS Poroniec dołączyły KS Evenement, KS Chochołów, Zogrody i Sołtysianie Stare Bystre.
W 2006 roku dołączyły dziewczęta.
Tutaj należy wspomnieć o nieocenionym Kazimierzu Długopolskim, wieloletnim delegacie technicznym w tej konkurencji.
Opracowali:
Dariusz Czerniawski
Henryk Radźko
Żytomir Stach
Olimpijczycy
1. Stanisław Ustupski - Albertville 1992, Lillehamer 1994 – kombinacja norweska
2. Jan Kowal – Calgary 1988 – skoki narciarskie
3. Piotr Habas – Albertville 1992 – kombinacja norweska
4. Robert Mateja – Nagano 1998, Salt Lake City 2002, Turyn 2006 – skoki narciarskie
5. Jakub Malczewski – Albertville 1992 – narciarstwo alpejskie
6. Ewa Zagata - Albertville 1992 – narciarstwo alpejskie
7. Halina Pitoń - Albertville 1992, Lillehamer 1994, Nagano 1998 – biathlon
8. Wojciech Skupień - Lillehamer 1994, Nagano 1998, Salt Lake City 2002 – skoki narciarskie
9. Krystian Długopolski - Nagano 1998 – skoki narciarskie
10. Jagna Marczułajtis - Nagano 1998, Salt Lake City 2002, Turyn 2006 – snowboard
11. Tomasz Pochwała - Salt Lake City 2002 – skoki narciarskie
12. Kamil Stoch - Turyn 2006, Vancouver 2010, Soczi 2014 – skoki narciarskie
13. Konrad Niedźwiedzki - Turyn 2006, Vancouver 2010, Soczi 2014 – łyżwiarstwo szybkie
14. Justyna Kowalczyk - Turyn 2006, Vancouver 2010, Soczi 2014 – biegi narciarskie
15. Paulina Bobak - Vancouver 2010, Soczi 2014 – biathlon
16. Dawid Kubacki - Soczi 2014 – skoki narciarskie
17. Karolina Riemen - Vancouver 2010, Soczi 2014 – skicross
18. Maciej Kot - Soczi 2014 – skoki narciarskie
19. Jan Ziobro - Soczi 2014 – skoki narciarskie
20. Agnieszka Gąsienica Daniel - Vancouver 2010 - narciarstwo alpejskie
21. Maciej Staręga – Soczi 2014 - biegi narciarskie
22. Maryna Gąsienica Daniel – Soczi 2014 - narciarstwo alpejskie
Olimpijczycy wśród sędziów, organizatorów, trenerów
1. Józefa Czerniawska (Pęksa) – Cortina d’Ampezzo 1956, Squaw Valley 1960, Grenoble 1968 – Biegi narciarskie
2. Zofia Kiełpińska (Topór Huciańska) - Albertville 1992 – biegi narciarskie, Lillehamer 1994 - biathlon
3. Barbara Grocholska-Kurkowiak – Oslo 1952, Cortina d’Ampezzo 1956 – Narciarstwo alpejskie
4. Małgorzata Tlałka-Długosz – Sarajewo 1984, Calgary 1988 – Narciarstwo alpejskie
5. Kazimierz Długopolski – Sapporo 1972, Lake Placid 1980 – Kombinacja norweska
WYKAZ UCZESTNIKÓW BIORĄCYCH UDZIAŁ W SZKOLNEJ LIDZE SPORTÓW ZIMOWYCH W LATACH 1977-2017 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
NR LIGI / ROK |
KONKURENCJE |
RAZEM ILOŚĆ UCZESTNIKÓW |
BIEGI |
ZJAZDY |
SKOKI |
KOMB. NORW. |
ŁYŻWY |
dz |
chł |
dz |
chł |
dz |
chł |
dz |
chł |
dz |
chł |
I 1977/78 |
|
|
47 |
44 |
|
|
|
|
62 |
50 |
203 |
II 1978/79 |
68 |
102 |
48 |
96 |
|
54 |
|
|
63 |
56 |
487 |
III 1979/80 |
60 |
205 |
44 |
94 |
|
39 |
|
33 |
68 |
47 |
590 |
IV 1980/81 |
72 |
186 |
45 |
97 |
|
57 |
|
51 |
71 |
40 |
619 |
V 1981/82 |
51 |
134 |
43 |
9 |
|
72 |
|
50 |
53 |
90 |
502 |
VI 1982/83 |
142 |
211 |
59 |
106 |
|
43 |
|
33 |
43 |
49 |
686 |
VII 1983/84 |
61 |
139 |
55 |
91 |
|
53 |
|
27 |
56 |
17 |
499 |
VIII 1984/85 |
41 |
146 |
75 |
108 |
|
61 |
|
43 |
79 |
41 |
594 |
IX 1985/86 |
188 |
201 |
72 |
87 |
|
|
|
|
43 |
107 |
698 |
X 1986/87 |
91 |
183 |
61 |
81 |
|
|
|
|
69 |
63 |
548 |
XI 1987/88 |
73 |
85 |
68 |
86 |
|
|
|
|
|
|
312 |
XII 1988/89 |
49 |
98 |
58 |
54 |
|
63 |
|
|
|
|
322 |
XIII 1989/90 |
37 |
67 |
54 |
54 |
|
|
|
|
|
|
212 |
XIV 1990/91 |
67 |
113 |
52 |
88 |
|
48 |
|
38 |
|
|
406 |
XV 1991/92 |
|
|
75 |
155 |
|
40 |
|
40 |
|
|
310 |
XVI 1992/93 |
|
|
82 |
101 |
|
40 |
|
36 |
|
|
259 |
XVII 1993/94 |
|
|
100 |
119 |
|
52 |
|
34 |
36 |
26 |
367 |
XVIII 1994/95 |
166 |
255 |
96 |
89 |
|
62 |
|
58 |
66 |
65 |
857 |
XIX 1995/96 |
140 |
260 |
88 |
81 |
|
72 |
|
33 |
76 |
71 |
821 |
XX 1996/97 |
221 |
309 |
107 |
132 |
|
91 |
|
56 |
132 |
109 |
1157 |
XXI 1997/98 |
174 |
252 |
78 |
75 |
|
95 |
|
84 |
79 |
51 |
888 |
XXII 1998/99 |
172 |
284 |
101 |
140 |
|
67 |
|
63 |
143 |
90 |
1060 |
XXIII 1999/00 |
139 |
195 |
126 |
189 |
|
72 |
|
51 |
165 |
103 |
1040 |
XXIV 2000/01 |
99 |
165 |
125 |
171 |
|
97 |
|
49 |
112 |
93 |
911 |
XXV 2001/02 |
105 |
158 |
127 |
175 |
|
91 |
|
69 |
147 |
136 |
1008 |
XXVI 2002/03 |
77 |
119 |
122 |
189 |
|
102 |
|
54 |
125 |
141 |
929 |
XXVII 2003/04 |
89 |
138 |
151 |
190 |
|
92 |
|
35 |
148 |
152 |
995 |
XXVIII 2004/05 |
76 |
128 |
138 |
185 |
|
102 |
|
38 |
156 |
167 |
990 |
XXIX 2005/06 |
86 |
138 |
164 |
195 |
|
106 |
|
52 |
164 |
184 |
1089 |
XXX 2006/07 |
47 |
91 |
116 |
163 |
1 |
93 |
|
30 |
|
|
541 |
XXXI 2007/08 |
92 |
164 |
92 |
167 |
|
103 |
|
60 |
149 |
165 |
992 |
XXXII 2008/09 |
120 |
186 |
89 |
122 |
3 |
63 |
1 |
53 |
|
|
637 |
XXXIII 2009/10 |
115 |
141 |
106 |
122 |
5 |
87 |
3 |
50 |
111 |
134 |
874 |
XXXIV 2010/11 |
87 |
123 |
100 |
141 |
4 |
61 |
3 |
26 |
109 |
139 |
793 |
XXXV 2011/12 |
|
|
99 |
126 |
10 |
46 |
1 |
34 |
139 |
141 |
596 |
XXXVI 2012/13 |
54 |
93 |
121 |
108 |
9 |
62 |
|
38 |
136 |
128 |
749 |
XXXVII 2013/14 |
51 |
81 |
115 |
139 |
|
|
|
|
126 |
117 |
629 |
XXXVIII 2014/15 |
79 |
129 |
140 |
163 |
10 |
78 |
|
38 |
157 |
124 |
918 |
XXXIX 2015/16 |
70 |
131 |
84 |
112 |
8 |
81 |
|
24 |
159 |
150 |
819 |
XL 2016/17 |
103 |
127 |
86 |
107 |
8 |
81 |
1 |
41 |
176 |
157 |
887 |
SUMA UCZESTNIKÓW W 40-TU LATACH LIGI |
8899 |
8360 |
2484 |
1430 |
6621 |
27794 |