Stanowisko Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (dalej jako TOPR) i Tatrzańskiego Parku Narodowego (dalej jako TPN) w sprawie zasad bezpieczeństwa ruchu turystycznego w górach.


1. Stoimy na stanowisku, że wprowadzenie w polskich Tatrach dodatkowych ubezpieczeń obciążających turystów będzie rozwiązaniem nieskutecznym. Nie zapewni ono stabilności finansowej TOPR-owi, a znaczna część środków trafi do ubezpieczyciela. Nie znamy przypadków obligatoryjnych ubezpieczeń obowiązujących na terenach górskich. Wykupienie ubezpieczenia tego typu jest zawsze indywidualną decyzją turysty. W Tatrach istnieje system wsparcia służb ratownictwa górskiego poprzez 15-procentowy odpis z biletów wstępu do Tatrzańskiego Parku Narodowego, co jest pewną formą udziału własnego turystów w kosztach akcji ratowniczych.
2. Obowiązek pokrycia kosztów akcji ratunkowych przez turystów istnieje w wielu miejscach, ale z reguły dotyczy on części kosztów, a ich wysokość jest ustalana najczęściej w drodze cywilno- lub administracyjnoprawnej. Podkreślamy, że wprowadzenie odpłatności za akcje ratunkowe nie zwiększy bezpieczeństwa w górach.
3. Jedną z przyczyn wypadków w Tatrach jest brak wiedzy turystów na temat właściwych zachowań w górach typu alpejskiego. Prowadzimy działania edukacyjne, jednak z uwagi na ograniczenia finansowe nie możemy zwiększyć aktywności w tym zakresie. Aby móc zintensyfikować edukację górską, proponujemy modyfikację obecnego systemu.


Obecne rozwiązanie:

W tej chwili TOPR otrzymuje 15% wpływów ze sprzedaży biletów wstępu do Parku. Oznacza to, że 15% z każdego sprzedanego biletu trafia do TOPR-u. Aktualnie bilet normalny kosztuje 5 zł, z czego 0,37 zł stanowi VAT, 0,69 zł trafia do TOPR-u, a 3,94 zł - do TPN-u.


Nowa propozycja:

Proponujemy zmienić sposób naliczania kwoty wsparcia dla działalności ratowniczej TOPR-u. Mogłaby ona być dodawana do obecnej ceny biletu. To rozwiązanie pozwoli dodatkowo zwiększyć wsparcie dla TOPR, np. do 25 %. W takim wypadku: cena biletu normalnego będzie wynosić 6,25 zł, z czego 0,37 stanowi VAT, 1,25 zł trafia TOPR-u, a 4,63 zł pobiera TPN.
Dzięki temu rozwiązaniu TPN przeznaczy zdecydowanie więcej pieniędzy na działania edukacyjne, z kolei TOPR zwiększy budżet na działalność ratowniczą.
4. Uważamy, że obecne przepisy regulujące zasady bezpieczeństwa osób przebywających w górach są wystarczające. Ograniczenie dostępu do gór jest w naszej opinii trudne i niepotrzebne. Naszą wątpliwość budzą kryteria zamykania szlaków. Z kolei ich otwieranie może stwarzać pozory bezpieczeństwa, a w górach ryzyko wypadku będzie istniało zawsze.
5. TOPR widzi również potrzebę zmian w Prawie Lotniczym. Miałyby one polegać na uproszczeniu zasad funkcjonowania śmigłowca ratowniczego. Chodzi o umożliwienie wpisania go do rejestru statków państwowych, przy pozostawieniu go w zarządzie i własności TOPR, oraz rozszerzenie możliwości jego funkcjonowania, m.in. o obszary zorganizowanych terenów narciarskich leżących w obszarach górskich. Takie rozwiązanie pozwoli wykorzystywać śmigłowiec efektywniej, np. również do lotów ratowniczych nocą w wyjątkowych sytuacjach czy do zadań poza ratownictwem górskim, bez znaczącego zwiększenia kosztów jego obsługi i eksploatacji.